2وصیت عجیب اسکندر

وصيت عجيب او به مادرش

اسكندر هنگامى كه خود را در آستانه مرگ ديد، بطلميوس بن اذينه را كه فرمانده سپاهيان او بود به زمامدارى بعد از خود برگزيد و به او وصيت كرد كه تابوت مرا به اسكندريه نزد مادرم حمل كنيد و به مادرم بگوئيد كه مجلس عزاى مرا به اين ترتيب تشكيل بدهد.
سفره طعام بگستراند و همه مردم كشور را به آن دعوت نمايد و اعلام كند كه همگان دعوتش را بپذيرند، مگر كسى كه عزيز و دوستى را از دست داده باشد، در آن مجلس شركت نكند، تا شركت كنندگان در عزاى اسكندر با خوشحالى بدون خاطره تلخ وارد مجلس گردند و ايجاد خوشحالى كنند تا مجلس عزاى اسكندر مانند مجلس عزاى ديگران با حزن و غم تواءم نباشد.
وقتى كه خبر مرگ و وصيت او به مادرش رسيد و تابوت اسكندر را در كنار مادرش گذاشتند، مادرش نگاهى به جنازه فرزندش افكند و سپس گفت :
((اى كسى كه ملك و حكومتت ، اقطار عالم را گرفته و همه پادشاهان بناچار در برابر عظمت تو تعظيم مى كردند، ترا چه شده است كه امروز در خوابى و بيدار نمى شوى ؟ و در سكوت فرورفته اى و سخن نمى گوئى ؟))
سپس مطابق وصيت فرزندش اسكندر، به همه مردم كشور، اعلام كرد كه در مراسم عزا و اطعام شركت كنند، به شرط اينكه شركت كنندگان ، به مصيبت مرگ دوست و عزيزى گرفتار نشده باشند، او ساعتها در انتظار نشست ولى هيچ كسى دعوت او را اجابت نكرد، از خدمتگذاران مجلس از علت اين امر جويا شد.
در پاسخ گفتند: تو خود آنها را از اجابت دعوتت منع كردى .
گفت : چطور؟
گفتند: تو امر كردى كه همه دعوت ترا اجابت كنند، به شرط آنكه ((كسى كه عزيز و محبوبى را از دست داده جزء دعوت شدگان نباشد)) و در ميان اينهمه مردم كسى نيست كه داراى اين شرط باشد.
وقتى كه مادر اسكندر اين مطلب را شنيد به اصل ماجرا پى برد و گفت : فرزندم با بهترين راه تسليت مرا تسلى خاطر داد.

نامه اى به مادر

اسكندر علاوه بر وصيتى كه به مادرش كرده بود و شرح آن گذشت ، نامه اى نيز به وى نگاشته بود كه فردوسى آن را در ضمن اين اشعار بيان كرده است :

زگيتى مرا بهره اين بد كه بود

زمان چون بكاهد نشايد فزود

مرا مرده در خاك مصر آكنيد

زگفتار من هيچ مپرا كنيد

به سالى زدينار من صد هزار

ببخشيد بر مردم خويش كار

گرآيد يكى روشنك ⁽⁹⁾ را پسر

شود بى گمان زنده نام پدر

نبايد كه باشد جز او شاه روم

كه او تازه گرداند آن مرز و بوم

تا اينكه گويد:

من ايدر⁽¹⁰⁾ همه كار كردم ببرك

به بيچارگى دل نهادم بمرگ

به اندرز من گوش بايد گشود

به اين گفت من در نبايد فزود

نخست آنكه تابوت زرين كنيد

كفن بر تنم عنبر آگين كنيد

ز زربفت چينى سزاوار من

كسى سر نپيچد زتيمار من

همه درز تابوت مرا بقير

به كافور گيريد و مشك و عبير

نخست آكنيد اندرو انگبين

زبر انگبين زير ديباى چين

وز آن پس تن من نهيد اندر وى

سرآمد سخن چون بپوشيد روى

در پايان نامه گفت :

ترا مهر بد برتنم سال و ماه

كنون جان پاكم زيزدان بخواه

بدين خواستن باش فريادرس

كه فرياد گيرد مرا دست و بس

نگر تا كه بينى بگرد جهان

كه او نيست از مرگ خسته روان

جنازه اسكندر را مطابق وصيت وى ، از بابل به اسكندريه حمل كردند، تمام بزرگان اطراف جنازه را گرفتند و عده اى از حكماء معروف يونانى و ايرانى و هندى و رومى و... كنار جناره اسكندر آمدند و هر كدام سخنى گفتند كه ذكر خواهد شد.
پس از اين وقايع ، بدستور مادرش ، جنازه را در اسكندريه دفن كردند⁽¹¹⁾.

پنجشنبه 26 اسفند 1389 - 1:35:30 AM